HPV-ге қарсы екпе: Кімдер салдыруы керек және ол қаншалықты қауіпсіз

Мамандандырылған емдеу-диагностикалық профилактикалық бөлімшесінің меңгерушісі Мустафа Дастан Бақытұлының айтуынша, қазіргі таңда жатыр мойны обыры әйелдер арасында ең кең таралған және қауіпті аурулардың бірі болып отыр. Оның негізгі себебі – адам папилломавирусы (HPV). Бұл вирус жасушалардың өзгеруіне әкеліп, қатерлі ісікке себеп болуы мүмкін. Дегенмен, бұл аурудың алдын алуға болатындығын білу маңызды. HPV-ге қарсы вакцинация – жатыр мойны обырын болдырмаудың ең тиімді жолдарының бірі.

– HPV дегеніміз не және ол несімен қауіпті?

– Адам папилломавирусы (HPV) – ең жиі таралатын вирустардың бірі. Ғалымдардың зерттеуі бойынша, жыныстық белсенділік басталғаннан кейінгі алғашқы жылдарда адамдардың басым көпшілігі осы вируспен кездеседі. HPV-нің 100-ден астам түрі бар, олардың ішіндегі ең қауіптілері жатыр мойны обырының дамуына әкелуі мүмкін. Сонымен қатар, HPV кейбір басқа онкологиялық аурулардың, соның ішінде қынап, жыныс мүшелері мен анус обырының дамуына себепкер.

– HPV-ге қарсы вакцина не үшін қажет?

– HPV-ге қарсы вакцинация қыздарды келесі қауіпті вирустардан қорғауға көмектеседі. Вакцинация жатыр мойны обырының алдын алудағы ең сенімді және тиімді әдістердің бірі. Ғылыми зерттеулерге сәйкес, HPV-ге қарсы вакцинация:

• жатыр мойны обырының пайда болу қаупін 90 пайызға дейін төмендетеді;
• HPV-нің қауіпті түрлеріне қарсы иммунитет қалыптастырады;
• басқа да жыныс мүшелері ауруларының алдын алуға көмектеседі.

HPV-ге қарсы вакцинаны алған қыздар болашақта өз денсаулығына байланысты алаңдаушылықты азайта алады. Бұл әсіресе дамыған елдерде дәлелденген, онда вакцинация бағдарламалары енгізілгеннен кейін жатыр мойны обырының көрсеткіштері айтарлықтай төмендеген.

Оқи отырыңыз: Балалар стоматитінің алдын алу: ата-аналарға арналған пайдалы кеңестер

– Вакцинацияны қашан алу керек?

– Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы 9-14 жас аралығындағы қыздарға HPV-ге қарсы вакцинаны алуды ұсынады. Себебі дәл осы кезеңде иммундық жүйе вакцинаға ең жақсы жауап береді. Бұл вакцинаны жасөспірім кезеңінде алу өте маңызды, өйткені ол жыныстық өмір басталмай тұрып жасалған жағдайда ең жоғары тиімділікті көрсетеді. Егер вакцинация уақытында жасалмаса, кейінірек 26 жасқа дейін алу ұсынылады, бірақ ол вирустың алдын алу тұрғысынан аздап тиімділігі төмен болуы мүмкін.

– HPV-ге қарсы вакцина қаншалықты қауіпсіз?

– Көптеген ата-ана вакцинаның қауіпсіздігіне қатысты алаңдайды. Дегенмен, HPV-ге қарсы вакциналар көптеген ғылыми зерттеуден өткен және олардың қауіпсіздігі дәлелденген. Вакцинациядан кейінгі жанама әсерлер әдетте жеңіл өтеді: ине салған жерде аздап ауырсыну, дене қызуының көтерілуі немесе шаршағыштық сезімі болуы мүмкін. Бұл белгілер қысқа мерзімді және бірнеше күннен кейін өздігінен өтеді.

– Вакцинация туралы кең таралған қандай мифтер бар?

– Кейбір ата-аналар HPV-ге қарсы вакцинация туралы қате пікірлерге сеніп, оны жасаудан бас тартуы мүмкін. Алайда, ғылыми дәлелдер көрсеткендей, вакцинация:

• репродуктивті денсаулыққа кері әсер етпейді;
• баланың жыныстық өмірінің ерте басталуына себеп болмайды;
• генетикалық өзгерістерге әкелмейді;
• қауіпсіз және тиімді.

Оқи отырыңыз: Қазақстанда тұңғыш рет нәрестелерге арналған ана сүтінің банкі ашылды

– Елде HPV-ге қарсы вакцина қанша теңге тұрады?

– Қазақстанда HPV-ге қарсы вакцинация тегін түрде қолжетімді. Бұл мемлекет тарапынан халық денсаулығын қорғауға бағытталған маңызды қадам. Вакцинацияны денсаулық сақтау мекемелерінде жасауға болады, ал ата-аналар бұл туралы алдын ала ақпарат алып, шешім қабылдай алады. Қыздардың денсаулығын сақтау – әрбір ата-ананың басты міндеттерінің бірі. HPV-ге қарсы вакцинация – жатыр мойны обыры мен басқа да аурулардың алдын алудың ең тиімді тәсілдерінің бірі. Әлемнің көптеген елінде бұл вакцинация сәтті енгізіліп, оның арқасында жатыр мойны обырының таралу деңгейі айтарлықтай төмендеді. Қазақстанда да бұл вакцина қолжетімді және тегін түрде жасалады. Сондықтан әрбір ата-ана өз қызының болашағы үшін бұл маңызды қадамды жасайды деп сенеміз. Денсаулық – ең құнды байлық. Қазірден бастап қамдансақ, қыздарымыздың болашағы жарқын, өмірі ұзақ болады! Сондай-ақ, N2 Емхана дәрігерлері Медеу ауданындағы мектептерде ата-аналарға түсіндіру жұмыстарын жүргізіп жатыр. Гинеколог және онколог дәрігерлер ата-аналарға адам папилома вирусының қаупі мен вакцинаның маңызын түсіндіреді.