Зауыттағы әрбір адам ел экономикасының іргетасын ұстап тұр – металлургтер отбасы

Рудный қаласындағы ERG Service кәсіпорнында шын мәнінде үлгі боларлық бір әулет еңбек етіп жүр. Бұл – әр мүшесі зауыттан өз орнын тапқан, бір бағытта маңдай тер төгіп, елдің дамуына үнсіз үлес қосып жүрген ұжымдай тату шаңырақ. Бірге өткізген еңбек жолы – жарты ғасырға жуық тәжірибе, талай сынақ пен қуанышқа толы өнегелі өмір. Бір қарағанда жай ғана сәйкестік сияқты көрінуі мүмкін. Бірақ отбасы үшін бұл жол – тағдырдың сыйы, жүректің таңдауы.

Біз Сейтжан Майлыбаевпен арнайы сұқбаттасып, отбасының өндірістегі бірлігін, өмірге, еңбекке деген көзқарасын, ұрпақ тәрбиесіндегі ұстанымын тыңдадық. Ол – РММЗ прокат цехының тәжірибелі шебері. Екі жоғары білімі бар: машина жасау және металлургия мамандықтары бойынша. Еңбек өтілі – 22 жыл. Жан жары Индира Убайдаева – электродвигательдерді оқшаулаушы маман. Ол бұл салада 18 жыл еңбек етіп келеді. Мыңдаған мотордың жұмысына жан бітіріп, кәсібіне деген адалдығын дәлелдеген жан.

Үлкен қызы – Гүлбану Нұртасова алғашқы еңбек жолын электр пештер пультінен бастап, бүгінде баллон толтыру цехында жұмыс істейді. Қауіпсіздік және қоршаған ортаны қорғау мамандығы бойынша білім алып, болашағын өндірістегі еңбекті қорғау саласымен байланыстыруды көздеп отыр. Кенже қызы – Фариза Нұртасова – зауыттағы фельдшер. Ол үшінші жыл қатарынан ұжымның саулығына жауап беріп, жанашырлықпен қызмет етіп жүр. Әрқайсы түрлі цехта еңбек еткенімен, оларды біріктіріп тұрған – ортақ құндылықтар мен өзара сенім. Жұмыстан тыс уақытта олар бірге саяхаттағанды, гүл өсіріп, бір дастархан басында бас қосқанды жақсы көреді. Биыл қыздары ата-анасына тосынсый жасап, оларды күзде Дубайға демалысқа жіберуді жоспарлап отыр.

Бұл отбасының шынайы бақыты – бірге болу, бір мақсатқа жұмылып, бір-біріне сүйену. Олардың күші – ынтымақта, ал ынтымақтың бастауы – жүрекпен сүйген еңбек.

– Металлургия саласына қалай келдіңіздер? Бұл саланы таңдауға не түрткі болды?

– Металлургия саласына келуіміз кездейсоқтықтан туған шешім емес, бұл – өмір жолымызды қалыптастырған саналы әрі тағдырлы таңдау. Әулетімізде еңбекке адалдық, маңдай термен табылған нанның қадірін білу – атадан балаға жалғасып келе жатқан берік ұстаным. Біз үшін металлургия – жай ғана кәсіп емес, бұл – ұрпақтан ұрпаққа жалғасатын еңбек дәстүрі, төзім мен табандылықты талап ететін рухани мектеп. Бұл салаға алғашқы қадамымызды сенімсіздікпен емес, шынайы жауапкершілікпен бастадық. Алғашында пештің ыстығы, темірдің оттай ызыңы, өндірістегі қатаң тәртіп сәл тосын көрінгенімен, уақыт өте келе осының бәрі үйреншікті тірлікке, тіпті жанымызға жақын өмір салтына айналды. Себебі біз бұл жерден тек кәсіби тәжірибе ғана емес, үлкен өмірлік сабақ алдық: кез келген жетістік табандылықпен, бірлікте және маңдай термен келеді екен.

Металлургия саласын таңдауға түрткі болған – қарапайым еңбек адамына деген құрмет. Зауыттағы әрбір адам – ел экономикасының іргетасын ұстап тұрған тұлға. Солардың қатарында болу, елге пайдалы болу – біз үшін үлкен мәртебе. Сонымен қатар, бір кәсіпорында бір отбасы мүшелері қатар еңбек ету – біздің арақатынасымызды бұрынғыдан да бекемдеп, ортақ құндылықтарымызды нығайтты. Қиын сәтте бір-бірімізге тірек болдық, қуанышта бірге марқайдық. Бүгінде таңертең зауыттың қақпасынан бірге кіріп, кешкісін бірге шығатын күндеріміздің әр сәті – біз үшін өмір жолымыздың шежіресіне айналған. Бұл – отбасылық береке мен еңбекке деген құрметтің үлгісі. Сондықтан металлургия – біздің кәсібіміз ғана емес, өмір салтымыз, жүрекпен таңдаған жолымыз.

Оқи отырыңыз: Металлург: "Біздің жұмысқа білім мен ақыл керек жоқ дейтіндер қатты қателеседі"

– Бір отбасының бір кәсіпорында жұмыс істеуі – көпке үлгі. Бұл жағдай сіздердің арақатынастарыңызға қалай әсер етеді?

– Бір отбасының бір кәсіпорында еңбек етуі – біздің өміріміздегі ең үлкен бақ пен береке дер едік. Бұл – жай ғана жұмыс емес, жүректерімізді бір арнаға тоғыстырған, көзқарасымызды ортақ мақсатқа бағыттаған үлкен мектеп. Біз үшін өндіріс орны – үйдегідей ыстық, ал әрбір жұмыс күні – бірге өткен тағы бір тағылымды белес. Бір ортада жұмыс істеуіміз – өзара түсіністік пен қолдауды тереңдете түсті. Өйткені бір-біріміздің күнделікті атқарып жатқан қызметімізді іштен ұғынып, сезініп, құр сөзбен емес, нақты әрекетпен қолдау көрсете аламыз. Кейде біріміздің көңіліміз түсіп тұрса, екіншіміз демеу болып, алға жетелейміз. Біріміз жетістікке жетсек, сол қуаныш баршамызға ортақ болып, еңбекке деген ынтамыз арта түседі. Жұмыстан тыс уақытта да біз тек отбасы ретінде емес, бір бағытта еңбектеніп жүрген әріптес, серіктес, тірек ретінде бір-бірімізге сенім артамыз. Бұл сенім – қарым-қатынасымызды бұрынғыдан да нығайтып, арада кедергі қалдырмай, ашықтық пен шынайылықты орнықтырды. Біздің отбасымыз үшін ортақ кәсіпорын – тек табыс көзі емес, ол – өзара түсіністік пен сыйластықтың арқауы. Бірігіп еңбек ету арқылы біз тек металл құйып, темір балқытумен ғана айналысып жүрген жоқпыз, біз өзіміздің ішкі бірлігімізді, отбасы ұйытқысын да шыңдап келеміз. Сондықтан, расымен де, бір отбасының бір кәсіпорында жұмыс істеуі – үлкен жауапкершілікпен қатар, айналаға үлгі боларлық ерекше ынтымақтың көрінісі.

– Зауыттағы күндеріңіз қалай өтеді? Жұмыс кестесі мен отбасы уақытының тепе-теңдігін қалай сақтайсыздар?

– Зауыттағы күндеріміз тәртіп пен жауапкершілікке негізделген нақты бір ырғақпен өтеді. Таң қылаң бере оянып, күнделікті жұмысқа дайындықты отбасылық әңгімеден, бір-бірімізге тілек білдіруден бастаймыз. Өйткені біз үшін зауыт – жай жұмыс орны емес, өміріміздің бір бөлшегіне айналған орта. Әр күн – жаңа тапсырма, жаңа сынақ, жаңа мүмкіндік. Жұмысқа келгеннен бастап әрқайсымыз өз бағытымызға, міндетімізге бет аламыз. Жоғары дәлдік пен қауіпсіздікті талап ететін металлургия саласында әр қадам – маңызды. Сол себепті жұмыста бар назарымыз ісімізде, тәртіп пен тәртіпке бағыну – басты қағидамыз. Түс мезгілінде кейде жолымыз түйісіп жатса, қысқа ғана жылы лебіз айтып үлгереміз. Бірақ сырт көзге байқалмаса да, бір мекемеде жүргеніміздің өзі көңілге үлкен демеу. Ал отбасы мен жұмыстың арасындағы тепе-теңдікті сақтау – бұл біз үшін тек уақытты бөлу емес, бұл – шынайы ниет пен өзара түсіністіктің жемісі. Кешкісін үйге оралғанда біз жұмысты сыртта қалдырып, отбасылық жылулық пен жайлы ортаға бөленуге тырысамыз. Балаларымыздың әңгімесін тыңдап, дастархан басындағы уақытты қадірлейміз. Демалыс күндерін мүмкіндігінше бірге өткізіп, табиғатқа шығуға, бірге кітап оқуға немесе жай ғана әңгімелесуге мән береміз. Осылайша, біз зауыттағы қатаң ырғақ пен отбасы жылулығын бір-біріне қарсы қоймай, үйлестіре білуді өмірлік дағдыға айналдырдық. Уақыт тапшы болса да, бірлігіміз бен ниетіміз мол. Бәлкім, осының арқасында шаршау да жеңіл, өмір де мағыналы шығар.

– Металлургия ауыр әрі жауапты сала екені белгілі. Қиын сәттерде бір-біріңізге қалай қолдау көрсетесіздер?

– Иә, металлургия – ауыр әрі аса жауапты сала. Бұл салада тек физикалық күш емес, рухани төзім мен ішкі берік сенім де қажет. Темір балқып жатқан пештің ыстығы, жоғары температура, қауіпсіздік ережелері мен өндірістік талаптардың қаталдығы – мұның бәрі күнделікті өміріміздің бір бөлігіне айналған. Осындай жағдайда адамның жан дүниесі де әлсіреп, кейде қажып кететіні рас. Бірақ біз үшін ең басты күш – бір-бірімізге деген сенім мен қолдау. Біз отбасымызбен бірге бір өндірісте жұмыс істейтін болғандықтан, қиындықты да, қуанышты да бірге көтеріп келеміз. Қиын сәт туа қалса, көп сөздің қажеті жоқ – бір көзқарас, бір жылы сөз, үндемей иықтан қағу да жеткілікті. Біз бір-біріміздің көңіл күйін көзден-ақ түсінеміз. Біріміздің шаршағанымызды байқасақ, екіншіміз көмектесуге, көңілін көтеруге тырысамыз.

Үйге келгенде де жұмыс жайлы бөлісіп, ішкі қобалжуды сыртқа шығарып, жеңілдеп қалуға тырысамыз. Бір-бірімізді тыңдай білу, түсіне білу – ең үлкен қолдаудың бірі. Кейде бір ауыз "шаршама, бәрі жақсы болады" деген сөздің өзі таудай демеу болады. Өйткені біз тек әріптес емеспіз – біз ең алдымен отбасы мүшесіміз, бір-біріміз үшін тірекпіз. Бұл салада жұп болып, жан болып жүру – үлкен нығмет. Темір балқытатын жерде жүрсек те, жүрегіміздің жылуын жоғалтпауға тырысамыз. Қиындықтың артында береке бар екенін білеміз. Сол үшін қолымыздан келгенше бір-бірімізге арқа сүйеп, рухымызды бірге көтеріп келеміз. Ең бастысы – біз біргеміз, ал бірге болғанда кез келген ауырлық жеңілдей түседі.

– Өндірісте жұмыс істеген жылдар ішінде қандай маңызды тәжірибе жинақтадыңыздар?

– Өндіріс саласында өткізген жылдар – біздің өмірлік мектебіміз, мінезімізді қалыптастырып, болмысымызды шыңдаған кезеңдер. Бұл жылдар ішінде тек кәсіби шеберлік емес, ең алдымен, төзім, тәртіп, жауапкершілік және ұжымдық рух сынды қасиеттерді бойымызға сіңірдік. Металл балқыған пештің жанына тек еңбек етемін деген ниетпен емес, шынайы адалдықпен келу керектігін түсіндік. Біз үшін өндіріс – адамдардың өзара сыйластығын, бір-біріне арқа сүйеп жұмыс істеуді, кідірместен шешім қабылдай білуді үйреткен орта. Қауіпсіздік техникасынан бастап, жоғары технологиялармен жұмыс істеу, өндірістегі үдерістерді бақылау – мұның бәрі әрбір жұмысшыдан ерекше зейін мен білімді талап етеді. Жылдар өте келе біз сол талаптарға бейімделіп қана қоймай, оларды күнделікті тәжірибемізбен толықтыра білдік. Сонымен қатар, ұжымдағы қарым-қатынастың маңызын, әріптеске деген сенім мен сыйластықтың қандай шешуші рөл атқаратынын ұқтық. Әсіресе отбасымызбен бірге еңбек ету – жауапкершілікті еселеп арттырды. Біріміздің тәжірибеміз екіншімізге үлгі, бір-біріміздің табандылығымыз ортақ күшке айналды. Өндіріс бізге еңбектің қадірін ғана емес, уақыттың, ұйымшылдықтың және шын пейілмен жасалған істің нәтижесін бағалауды үйретті. Металл қалай ыстықта шынығып, мықты бола түссе – біз де осы салада шыңдалып, нағыз өмірлік тәжірибе жинадық деп нық сеніммен айта аламыз. Бұл жол – біз үшін мақтаныш, әрі келер ұрпаққа қалдырар үлгі.

– Кәсіпорында ата-анасымен бірге жұмыс істейтін жас буынға қандай ақыл-кеңес берер едіңіздер?

– Кәсіпорында ата-анасымен қатар еңбек етуді әрбір жас үшін тағдырдың үлкен сыйы деп білеміз. Бұл – тек еңбек жолының басы ғана емес, адамдық тәрбие мен өмірлік тәжірибенің тірі мектебі. Ата-анамен бірге бір салада жұмыс істеу – бір жағынан мақтаныш, екінші жағынан үлкен жауапкершілік. Сондықтан жас буынға айтарымыз – осы мүмкіндікті терең түсініп, қадірін біле біліңдер. Ең әуелі, еңбекке құрметпен қараңдар. Қанша заманауи технология келіп, жеңіл жолдар табылғанымен, шынайы табыс – адал маңдай тердің жемісі екенін ұмытпаңдар. Ата-анамен қатар жүріп, олардың жылдар бойы жинаған тәжірибесін көру, күнделікті мінезі мен еңбекке деген адалдығын байқау – кітаптан оқи алмайтын үлкен өмір сабағы.

Екіншіден, үлкенге қарап бой түзеу – қазақтың қанында бар қасиет. Ата-анаңның қасында жүріп, тек кәсіби шеберлікті емес, адамдық парасатты, қарапайымдылықты, ұқыптылық пен ұжыммен тіл табысуды үйренуге тырыс. Әр ісіне назар салып, әр сөзін зерделе – бұл сенің ертеңгі өз жолыңның іргетасы. Үшіншіден, еңбек – тек өзің үшін емес, ортақ мүдде үшін жасалатын іс. Ұжыммен тату бол, әріптестердің сенімін ақта, ата-анаңның абыройына көлеңке түсірмей, қайта сол абыройды өз тәртібіңмен, ниетіңмен, кәсібилігіңмен толықтыра біл. Қорыта айтқанда, ата-анамен бір кәсіпорында қызмет ету – бұл жай ғана жұмыс емес, бұл – ұрпақ сабақтастығының тірі үлгісі, үлкен өмірге деген алғашқы әрі нық қадам. Сол қадамды шын ықыласпен, шынайы еңбектен бастап, ұрпақ жалғастығын мақтанышпен өрбіте беріңдер.

Оқи отырыңыз: Ақтөбе ферроқорытпа зауыты жыл сайын жүз жұмысшысының үйлі болуына көмектеседі

– Қазіргі қоғамда қара жұмысқа, өндірістік еңбекке көзқарас қандай деп ойлайсыздар? Басшылық тарапынан жұмысшыларға қолдау бар ма?

– Қазіргі қоғамда қара жұмысқа, әсіресе өндірістік еңбекке деген көзқарас біртіндеп өзгеріп, бұрынғыға қарағанда шынайы бағасын ала бастағандай. Иә, ұзақ жылдар бойы ақылмен жасалатын қызметтер мен кеңсе жұмысын жоғары қою үрдісі байқалып келді. Бірақ соңғы жылдары ел экономикасын алға сүйреп тұрған негізгі күш – дәл осы өндіріс, нақты еңбек екенін көпшілік тереңірек түсіне бастады. Металлургия, құрылыс, ауыл шаруашылығы сияқты салада еңбек етіп жүрген қарапайым жұмысшылар – олар елдің іргетасын қалаушылар. Олар – таң атпай жұмысқа келіп, қара тер мен қажырлы күштің арқасында күн сайын нақты нәтиже шығарып жүрген, шынайы еңбектің иелері. Бұл – мақтануға тұрарлық миссия. Сондықтан біз қоғамның бұл салаға деген құрметінің артып келе жатқанына шын қуаныштымыз. 

Ал енді басшылық тарапынан көрсетілетін қолдауға келсек, соңғы жылдары жұмысшылардың жағдайын жақсартуға бағытталған нақты шаралар қолға алынып жатқанын байқаймыз. Жалақыны уақытылы төлеу, қауіпсіз еңбек жағдайын жасау, арнайы киіммен, құрал-жабдықпен қамтамасыз ету, денсаулық сақтау, демалыс орындарымен қамту сияқты әлеуметтік мәселелер ескерусіз қалмайды. Әрине, әлі де жетілдіретін тұстар бар, бірақ ең бастысы – жұмысшының үніне құлақ асатын, пікірін ескеретін басқару мәдениеті қалыптасып келе жатыр.

Біз өзіміз еңбек етіп жүрген зауытта басшылықтың жұмысшыларға деген көзқарасын, қолдауын күн сайын сезінеміз. Әсіресе отбасымен жұмыс істейтін қызметкерлерге деген ерекше ықыласты, сенімді байқаймыз. Бұл – мотивацияның, ұжымдық ауызбіршіліктің негізі. Қорыта айтқанда, қазіргі қоғамда өндірістегі еңбек – барынша қадірленуге лайықты сала. Ал осы бағыттағы оң көзқарасты нығайтып, жұмысшы мәртебесін арттыра түсу – әрбіріміздің ортақ мақсатымыз болуы тиіс. Еңбектің ешқашан елеусіз қалмайтынына сенеміз.

– Алдағы уақытта қандай жоспарларыңыз бар? Жолдарыңызды немере-шөбере жалғастырады деген үміт бар ма?

– Алдағы жоспарларымыз – осы салада жинаған тәжірибемізді тек өз өмірімізбен ғана шектемей, кейінгі ұрпаққа аманат етіп қалдыру. Біз үшін металлургия – кәсіби жол ғана емес, бұл – өмір мектебі, шыдам мен жігердің шынайы мектебі. Сол себепті бұл жолды жалғастырар ұрпақ өсіп келе жатқанына үлкен үмітпен қараймыз. Қазірдің өзінде балаларымыз темірдің тегеурінін, еңбектің қадірін, күн сайын қайталанатын қарапайым тірліктің артындағы үлкен мағынаны көріп өсіп келеді. Олар зауытқа қарап, біздің таңмен таласа тұрып, күн еңкейгенше маңдай тер төгіп жүргенімізді көреді. Бұл – айтудан гөрі, үлгі арқылы үйретілетін тәрбие. Сол себепті біздің жүрегімізде үлкен сенім бар: ертең бұл жолды жалғайтын – өз немере-шөбереміз. Әрине, әр баланың өз қалауы, өз арманы болады. Біз олардың еркін таңдау жасауына қарсы емеспіз. Бірақ олар қай саланы таңдаса да, еңбекке адал болсын, адамдарға пайдалы болсын деген тілегіміз бар.

Ал егер металлургияны таңдаса – біз үшін бұл зор мәртебе болар еді. Онда бұл саланың шынайы құндылығы, рухы ұрпақтан ұрпаққа берілді деген сөз. Алдағы уақытта өзіміз де тоқтап қалмай, білімімізді толықтырып, технологияның жаңа мүмкіндіктерін меңгеріп, жастармен тәжірибе бөлісіп, ұжым ішіндегі татулық пен ынтымақты одан әрі нығайтуды мақсат етіп отырмыз. Ұзақ жылдар бойы қалыптасқан отбасылық еңбек дәстүрі үзілмей, келер буынға жол бастаса, одан асқан байлық жоқ деп білеміз. Бұл – біздің арманымыз ғана емес, борышымыз да.